Page 9 - ผลการศึกษารัฐธรรมนูญกับธรรมนูญสุขภาพ

ภายใตกรอบความคิดเรื่อง“สุขภาพ”หรือ“สุขภาวะ”โดยมีภาคประชาสังคมเขารวมในการพัฒนาการ

คุมครองสิทธิตามกฎหมายใหมีประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น

(๓) เรื่องการคุมครองสุขภาพจากมลภาวะสิ่งแวดลอม โดยปกติรัฐ ตองสรางสภาพแวดลอมที่
เอื้อตอสุขภาพที่ดี ซึ่งหมายถึงสภาพแวดลอมที่ปลอดภัย เอื้ออํานวยตอการดําเนินชีวิต รัฐธรรมนูญฯ
(ฉบับที่ผานประชามติ) มาตรา ๕๖ จึงไดกําหนดให “รัฐพึงตองจัดหรือดําเนินการใหมีสาธารณูปโภคขั้น

พื้นฐานที่จําเปนตอการดํารงชีวิตของประชาชนอยางทั่วถึงตามหลักการพัฒนาอยางยั่งยืน” แตอีกดาน
หนึ่ง ปจจัยที่คุกคามสุขภาพ (Health Threats) ซึ่งหมายถึง ปจจัยภายนอกที่เพิ่มโอกาสของการเกิดโรค

และผลกระทบตอสุขภาพ ซึ่งอาจกอใหเกิดผลกระทบไดทั้งทางตรงและทางออม เชน การมีมลพิษใน
1
สิ่งแวดลอมสูง ภาวะโลกรอน อันเปนตนเหตุแหงปจจัยที่คุกคามตอสุขภาพชุมชน ซึ่งการควบคุมปจจัย
0
ดังกลาว โดยหลัก รัฐจะใชมาตรการดานกฎหมายเปนเครื่องมือในการควบคุม มีทั้งมาตรการการแจง/การ
อนุญาตกอนประกอบการ การตรวจตราขอปฏิบัติในระหวางประกอบการจะตองไมกอมลภาวะ การใช
อํานาจทางปกครองในการสั่งการบังคับใชกฎหมาย จึงเปนเรื่องที่กระทรวง ทบวง กรม และองคกร

ปกครองสวนทองถิ่น ซึ่งเปนหนวยงานของรัฐที่จะควบคุมตามกฎหมายที่แตละสวนที่มีอํานาจกํากับดูแล
อยู เชน พรบ.โรงงาน พ.ศ.๒๕๓๕ พรบ.วัตถุอันตราย พ.ศ.๒๕๓๕ โดยกระทรวงอุตสาหกรรม พรบ.ความ

ปลอดภัย
อาชีวอนามัยและสภาพแวดลอมในการทํางาน พ.ศ.๒๕๕๔ พรบ.คุมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๕๑ โดย
กระทรวงแรงงาน พรบ.การสาธารณสุข พ.ศ.๒๕๓๕ พรบ.รักษาความสะอาดและควมเปนระเบียบ

เรียบรอยของบานเมือง พ.ศ.๒๕๓๕ พรบ.ผังเมือง พ.ศ.๒๕๑๘ พรบ.ควบคุมอาคาร พ.ศ.๒๕๒๒ โดย
กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข และองคกรปกครองสวนทองถิ่น พรบ.สงเสริมและรักษา

คุณภาพสิ่งแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.๒๕๓๕ โดยกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เปนตน

ดังนั้น ทุกกระทรวง ทบวง กรม และองคกรปกครองสวนทองถิ่น ดานหนึ่ง มีภารกิจในการ
จัดสาธารณูปโภค สาธารณูปการ สถานสาธารณะ เพื่อเอื้อตอสุขภาพที่ดีของชุมชน อีกดานหนึ่ง เปน
พนักงานเจาหนาที่ที่มีอํานาจในการควบคุมดูแลกิจการ/สถานประกิจการทั้งหลาย มิใหกอมลภาวะ จึง

เปนภาคีเครือขายพันธมิตร ที่ คสช.พึงตองรวมมือโดยเชิญใหเขารวมในเวทีสมัชชาสุขภาพทั้งในระดับชาติ
หรือ เฉพาะประเด็นหรือพื้นที่ แลวแตกรณี ทั้งนี้ใหใชหลักเกณฑ และวิธีการในกระบวนการประเมินผล

กระทบตอสุขภาพ เปนเครื่องมือในการบูรณาการสรางความรวมมือระหวางกันภายใตกรอบความคิดเรื่อง
“สุขภาพ”หรือ“สุขภาวะ”และ “ทุกนโยบายหวงใยสุขภาพ” โดยตองสงเสริมใหภาคประชาสังคมเขารวม
ในการพัฒนาการมาตรฐาน กฎเกณฑตามกฎหมาย ที่มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลยิ่งขึ้น

(๔) เรื่อง การคุมครองสิทธิผูบริโภค เปนการใหสิทธิในการรวมกันจัดตั้งเปนองคกรที่มีความ

เปนอิสระเพื่อใหเกิดพลังในการคุมครองและพิทักษสิทธิของผูบริโภค โดยไดรับการ สนับสนุนจากรัฐทั้งนี้
ตามที่กฎหมายบัญญัติ (มาตรา ๔๖) โดยรัฐตองบังคับใชกฎหมายอยางเครงครัด(มาตรา ๕๓) และบุคคล/

ชุมชนยอมมีสิทธิ(๑)ไดรับทราบและเขาถึงขอมูลหรือขาวสารสาธารณะ(๒)เสนอเรื่องราวรองทุกข (๓)ฟอง
หนวยงานของรัฐ (มาตรา๔๑)ทั้งนี้ รัฐตองเปดเผยขอมูลหรือขาวสารสาธารณะโดยทั่วไปดวย (มาตรา ๕๙)

เพื่อลดปจจัยเสี่ยงดานสุขภาพสําหรับผูบริโภค ในสวนนี้ก็จะมีกฎหมายจํานวนหนึ่งที่บัญญัติขึ้นเพื่อการ

1 คํานิยามจาก ธรรมนูญวาดวยระบบสุขภาพแหงชาติ ฉบับที่ ๒ พ.ศ.๒๕๕๙, สํานักงานคณะกรรมการสุขภาพแหงชาติ, เอกสารถายสําเนา, ๒๕๕๙} หนา ๑๒