Page 4 - ผลการศึกษารัฐธรรมนูญกับธรรมนูญสุขภาพ

(๔)เนื้อหาสาระของพระราชบัญญัติสุขภาพแหงชาติ พ.ศ.๒๕๕๐เปนกฎหมายที่วางระบบ

กลไกในการขับเคลื่อนสังคมไปสู“สังคมสุขภาวะ”แบบมีสวนรวมของภาคประชาสังคม ตามแนวคิดทฤษฎี
วาดวย“สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา” โดยมีสาระบัญญัติ ดังนี้

๔.๑) การคุมครองสิทธิของบุคคล/ชุมชนในการดํารงชีวิตในสิ่งแวดลอมและ
สภาพแวดลอมที่เอื้อตอสุขภาพ (มาตรา ๕) สิทธิที่จะไดรับรูขอมูลและเหตุผลจากหนวยงานของรัฐกอน

การอนุญาตหรือดําเนินโครงการที่อาจมีผลกระทบตอสุขภาพตอบุคคลหรือชุมชน และมีสิทธิแสดง
ความเห็นของตนดวย(มาตรา ๑๑ วรรค ๒)สิทธิรองขอใหมีการประเมินผลกระทบดานสุขภาพและมีสิทธิ

รวมในกระบวนการประเมินผลไดดวย (มาตรา ๑๑ วรรคหนึ่ง) สิทธิสุขภาพของหญิง เด็กคนพิการคน
สูงอายุคนดอยโอกาสในสังคมและกลุมคนตางๆซึ่งมีความจําเพาะในเรื่องสุขภาพตองไดรับการสรางเสริม

และคุมครองอยางสอดคลองและเหมาะสม (ตามมาตรา๖) สิทธิในขอมูลสวนบุคคล (มาตรา ๗) สิทธิที่จะ
ไดรับการแจงขอมูลการรักษา (มาตรา ๘) และสิทธิในการทําหนังสือแสดงเจตนาไมประสงคจะรับบริการ
สาธารณสุขที่เปนไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดทายของชีวิตตน (มาตรา ๑๒) ซึ่งเกือบทุกเรื่องจะ

สอดคลองกับบทบัญญัติรัฐธรรมนูญที่ไดกลาวไวแลวขางตน

๔.๒) กลไกและเครื่องมือในการขับเคลื่อนสังคม“สุขภาวะ”แบบมีสวนรวม โดย
กฎหมายไดกําหนดใหมีเครื่องมือ ๓ สวน คือ ๑)ธรรมนูญวาดวยระบบสุขภาพแหงชาติ ๒)การจัดทํา

กระบวนการสมัชชาสุขภาพแหงชาติ สมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ /เฉพาะประเด็น ๓)การประเมินผล
กระทบตอสุขภาพ(Health Impact Assessment : HIA) โดยมีกลไกที่ขับเคลื่อน ไดแก“คณะกรรมการ
สุขภาพแหงชาติ”(คสช.) ทําหนาที่จัดทํารางธรรมนูญวาดวยระบบสุขภาพแหงชาติเสนอตอคณะรัฐมนตรี

ใหมีสมัชชาสุขภาพแหงชาติ และสนับสนุนใหเกิดสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่/เฉพาะประเด็น และการ
จัดทําหลักเณฑและวิธีการประเมินผลกระทบตอสุขภาพ ( HIA) รวมทั้งบทบาทในการใหขอเสนอแนะ/

คําปรึกษาตอคณะรัฐมนตรีวาดวยระบบสุขภาพดวย

ทั้งนี้ คสช.จะแตงตั้ง “คณะกรรมการบริหาร” เพื่อทําหนาที่กํากับการบริหารของ
สํานักงานคณะกรรมการสุขภาพแหงชาติ แตงตั้ง“คณะกรรมการพัฒนาระบบและกลไกการประเมินผล

กระทบตอสุขภาพ” เพื่อจัดทําหลักเกณฑ แนวทางและวิธีการประเมินผลกระทบตอสุขภาพ และ แตงตั้ง
“คณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแหงชาติ” เพื่อดําเนินการจัดการประชุมสมัชชาประจําปทุกป และมี
“สํานักงานคณะกรรมการสุขภาพแหงชาติ” (สช.) เปนหนวยงานของรัฐที่เปนนิติบุคคล ทําหนาที่เปนฝาย

ธุรการใหกับคณะกรรมการและคณะอนุกรรมการตางๆ ประสานงานกับหนวยงานดานนโยบายและ
ยุทธศาสตรและภาคสวนตางๆ รวมทั้งศึกษา วิเคราะห ขอมูล และปฏิบัติหนาที่ตามมติของ คสช.

๔.๓) ธรรมนูญวาดวยระบบสุขภาพแหงชาติเปนกรอบและแนวทางในการกําหนด

นโยบายยุทธศาสตรและการดําเนินงานดานสุขภาพของประเทศที่เสนอตอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาให
ความเห็นชอบ โดยใหนําความคิดเห็นและขอเสนอแนะของสมัชชาสุขภาพมาประกอบดวย และเมื่อ
คณะรัฐมนตรีใหความเห็นชอบในธรรมนูญวาดวยระบบสุขภาพแหงชาติแลวใหรายงานตอสภา

ผูแทนราษฎรและวุฒิสภาเพื่อทราบและประกาศในราชกิจจานุเบกษาดวย(มาตรา๔๖) และกําหนดให
ผูกพันหนวยงานของรัฐและหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของที่จะตองดําเนินการตอไปตามอํานาจหนาที่ของตน