Page 3 - ผลการศึกษารัฐธรรมนูญกับธรรมนูญสุขภาพ

(๒) สาระแหงสิทธิดานสุขภาพโดยตรง ที่รัฐธรรมนูญไดบัญญัติรับรองและคุมครองไว ใน

หมวด ๓ หมวด ๕ หมวด ๖ และหมวด ๑๖ ประกอบดวย ๑.๑) สิทธิพื้นฐานดานสุขภาพ ตามมาตรา
๔๗ และมาตรา ๕๕ ที่ระบุวา“บุคคลยอมมีสิทธิไดรับบริการสาธารณสุขของรัฐ”ที่ครอบคลุมการสงเสริม
สุขภาพการควบคุมและปองกันโรคการรักษาพยาบาลและการฟนฟูสุขภาพดวย โดยผูยากไรไมตองเสีย

คาใชจาย และเนนใหรัฐตองใหความสําคัญกับการใหความรูพื้นฐานเพื่อการสงเสริมสุขภาพและปองกัน
โรคเสริมภูมิปญญาการแพทยแผนไทยมากขึ้น ซึ่งสะทอนถึงแนวนโยบายเรื่อง“สรางนําซอม” สวนกรณี

เกิดโรคติดตออันตรายใหเปนหนาที่ของรัฐโดยตรง ๑.๒) สิทธิดานสุขภาพที่ตองการใหปฏิรูป มาตรา
๒๕๘ ขอ ช.(๔) (๕) เนนใน ๒ เรื่องคือ เรื่องการสรางระบบหลักประกันสุขภาพใหมีประสิทธิภาพ สะดวก
ทัดเทียมกัน และเรื่องการใหมีระบบการแพทยปฐมภูมิที่มีแพทยเวชศาสตรครอบครัวดูแลประชาชนใน

สัดสวนที่เหมาะสม ทั้งนี้มาตรา ๒๕๙ ใหตรากฎหมายวาดวยแผนและขั้นตอนการปฏิรูปประเทศ ภายใน
๑๒๐ วันนับแตรัฐธรรมนูญประกาศใช ๑.๓) สิทธิดานสุขภาพสําหรับกลุมออนไหว มาตรา ๔๘ จะ

คุมครองมารดาในชวงระหวางกอนและหลังการคลอดบุตร และบุคคลซึ่งมีอายุเกินหกสิบปและไมมีรายได
เพียงพอแกการยังชีพมาตรา ๗๑ วรรคสาม คุมครองสิทธิของกลุมผูออนไหวตอปญหาดานสุขภาพ หญิงมี
ครรภ เด็กเยาวชนสตรีผูสูงอายุคนพิการผูยากไรและผูดอยโอกาส พรอมกําหนดใหรัฐพึงตองมี

แนวนโยบายแหงรัฐในการดูแลใหสามารถดํารงชีวิตไดอยางมีคุณภาพ มิใหตองถูกใชความรุนแรงหรือถูก
ปฏิบัติอยางไมเปนธรรม รวมทั้งการฟนฟูและเยียวยาอยางเหมาะสมดวย๑.๔) สิทธิดานการสรางเสริม

สุขภาพและปองกันโรค เปนการคุมครองสุขภาพโดยการควบคุมปจจัยที่คุกคามตอสุขภาพ โดย มาตรา
๕๘ ไดกําหนดมาตรการประเมินผลกระทบตอคุณภาพสิ่งแวดลอมและสุขภาพชุมชน กรณีการดําเนินการ
ใดของรัฐหรือที่รัฐจะอนุญาตใหผูใดดําเนินการที่อาจมีผลกระทบตอทรัพยากร ธรรมชาติคุณภาพ

สิ่งแวดลอมสุขภาพอนามัยคุณภาพชีวิตของชุมชนอยางรุนแรง และบุคคล ชุมชนมีสิทธิไดรับขอมูล คํา
ชี้แจงและเหตุผลจากหนวยงานของรัฐกอนการดําเนินการหรืออนุญาตและตองดําเนินการใหมีการเยียวยา

ความเดือดรอนหรือเสียหายใหแกประชาชนหรือชุมชนที่ไดรับผลกระทบอยางเปนธรรมและโดยไมชักชา
๑.๕) สิทธิในการคุมครองผูบริโภค มาตรา ๔๖ ไดใหสิทธิในการรวมกันจัดตั้งเปนองคกรที่มีความ เปน
อิสระเพื่อใหเกิดพลังในการคุมครองและพิทักษสิทธิของผูบริโภคโดยใหไดรับการ สนับสนุนจากรัฐ ทั้งนี้

ตามที่กฎหมายบัญญัติ และเพื่อใหสามารถลดปจจัยเสี่ยงดานสุขภาพสําหรับผูบริโภคไดอยาเปนจริง
มาตรา ๕๓ จึงกําหนดใหรัฐตองบังคับใชกฎหมายอยางเครงครัด และ มาตรา ๔๑ กําหนดใหบุคคลและ

ชุมชนยอมมีสิทธิ(๑)ไดรับทราบและเขาถึงขอมูลหรือขาวสารสาธารณะ(๒)เสนอเรื่องราวรองทุกข (๓)ฟอง
หนวยงานของรัฐได ทั้งนี้ มาตรา ๕๙ ใหรัฐตองเปดเผยขอมูลหรือขาวสารสาธารณะโดยทั่วไปดวย

(๓) บทเฉพาะกาลที่รัฐธรรมนูญฯกําหนด โดยมาตรา ๒๗๘ ไดกําหนดใหคณะรัฐมนตรี

ดําเนินการใหหนวยงานของรัฐจัดทํารางกฎหมายตามมาตรา๕๘เรื่อง“ระบบการประเมินผลกระทบดาน
สิ่งแวดลอมและสุขภาพ”ตองใหแลวเสร็จภายใน ๒๔๐ วันนับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้และ มาตรา
๒๗๕กําหนดใหคณะรัฐมนตรีจัดใหมีกฎหมายตามมาตรา๖๕วรรคสอง คือ “กฎหมายวาดวยการจัดทํา

แผนยุทธศาสตรชาติ”ซึ่งตองใหแลวเสร็จภายใน ๑๒๐ วันนับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ประกอบกับ
มาตรา ๒๕๙ กําหนดใหรัฐตองตรากฎหมายวาดวย การกําหนดแผนและขั้นตอนการปฏิรูปประเทศ ให

แลวเสร็จภายใน ๑๒๐ วันเชนกัน จึงถือวาเปนกฎหมายสําคัญที่รัฐธรรมนูญเรรงรัดใหดําเนินการใหแลว
เสร็จโดยเร็ว